اثر عصاره آبی زعفران بر کاهش حافظه ناشی از تزریق داخل بطنی استرپتوزوتوسین در موش صحرایی نر

چکیده مقدمه: با توجه به شیوع و اهمیت درمان بیماری های دستگاه عصبی مرکزی از جمله زوال مغز مثل آلزایمر و نبودن درمان قطعی برای این بیماری و نیز توصیه طب سنتی بخصوص گیاه درمانی در درمان این گونه بیماری ها، در مطالعه اخیر به بررسی یکی از گیاهان سنتی مؤثر بر حافظه و یادگیری در درمان این بیماری پرداخته شده است. هدف: بررسی اثر عصاره آبی زعفران بر کاهش درک حافظه و یادگیری ناشی از تزریق داخل بطن مغزی استرپتوزوتوسین در موش های صحرایی نر. مواد و روش ها: برای ایجاد آلزایمر از مدل تزریق استرپتوزوتوسین (µg/kg 3) طی یک عمل جراحی استریوتاکسی در روزهای اول و سوم به شکل دوطرفه در داخل بطن های مغز موش های صحرایی نر و میزان حافظه و یادگیری از طریق مدل آزمون احترازی غیرفعال و تشخیص حافظه فضایی با استفاده از مدل مآز y شکل ارزیابی شد. 60 موش نر به گروه های 1- کنترل 2-شم (دریافت کننده acsf) 3- کنترل+ درمان با زعفران 4- stz 5- stz + درمان با زعفران تقسیم شدند. گروه درمان شونده، از یک روز پیش از جراحی به مدت 3 هفته عصاره زعفران را (mg/kg 30 ) به شکل داخل صفاقی دریافت کرده، سپس وارد آزمون های یادگیری می شدند. در آزمون مآز y شکل درصد حرکت در بازوی های غیرتکراری به عنوان میزان هوش حیوان در حافظه فضایی ارزیابی می شد. در آزمون احترازی هم مدت تأخیر در عبور از اتاق روشن به تاریک پس از پروسه تطبیق به عنوان داده در نظر گرفته می شد. داده های آزمون احترازی با آزمون غیرپارامتری کروسکال-والیس بررسی و در صورت معنی دار بودن آزمون من-ویتنی برای مقایسه گروه ها استفاده می شد. داده های آزمون ماز y شکل هم توسط آزمون ویلکاکسون ارزیابی شد. نتایج: موش های استرپتوزوتوسینی درمان شده با عصاره زعفران نسبت به موش های استرپتوزوتوسینی درمان شده با حلال دارو، انتخاب های صحیح بیشتر و خطای کمتر در مآز y شکل نشان دادند. به علاوه عصاره زعفران به طور معنی دار میزان آسیب حافظه و یادگیری در گروه استرپتوزوتوسین را در مدل آزمون احترازی غیر فعال کاهش داد. نتیجه گیری: به طور کلی عصاره زعفران اثر مفیدی در جلوگیری از کاهش حافظه ناشی از تزریق استرپتوزوتوسین داخل بطن مغزی ایجاد می کند و عامل بالقوه در درمان بیماری های تخریب کننده عصبی مثل بیماری آلزایمر (ad ) است.